Utanç

• 

Modern insanın en büyük tabusu.

Hadi biraz da bu tabuya girişelim mi? ⠀

Büyük paradoksların duygusu utanç, hem evrensel olarak en fazla insan tarafından paylaşılan yani en yaygın, hem de ironik şekilde bize kendimizi en izole hissettiren zorlayıcı duygu.

Suçlu, kabahatli hissettiriyor; ama esasında çok masum bir duygu.

Kalıcı sanıyoruz, ama aslında tüm duygular gibi gelip geçici. Olabilir. Üzerinde çalışılırsa.

Milyarlarca insanla utançta hissettiğimiz izolasyonu ve yalnızlık hissini paylaşıyoruz. Böyle söyleyince ne tuhaf, öyle değil mi?

Utancın içinde “Benimle ilgili fena halde yanlış bir şey var ve bu beni tamamen sevilemez yapıyor.” var.

Utanç sosyal bir duygu yani. Dikkatimin odağında başkalarının-gözünde-ben var.

Utançla suçluluk bambaşka iki şey.

Suçluluk, bir şey yapmakla ya da yapmamakla, yani en temelde yapma haliyle ilgili.

Utanç ise olduğumuz şeyle ilgili.

Brene Brown buna şöyle diyor:

Suçluluk, “Ben bir hata yaptım.” der. ⠀

Utanç, “Ben bir hatayım.”

Şefkat eğitiminde duygularla çalışmayı öğreniyoruz. Bu pek çok sebepten önemli muhakkak, ama bir sebebi de utançla ilgili.

Çünkü hoşumuza gitmeyen, zorlayıcı duygularda, (diyelim ki işten atıldık, diyelim ki sağlığımızı kaybettik, kilo aldık, aşkı, gücü, zenginliğimizi kaybettik…) sistem şöyle işliyor:

Önce kendimi kötü hissediyorum.

Sonra,

Bu duygudan hoşlanmıyorum.

Bu duyguyu istemiyorum. ⠀

Bu duyguyu hissetmemeliyim. ⠀

Bende fena halde yanlış bir şey var ki böyle hissediyorum.

Ben kötüyüm!

İşte size sadece “Kötü hissediyorum.” hakkıyla denemediğinde oluşan filmin senaryosu. Oyuncular değişsin dursun, senaryo aynı senaryo. Salt bu sebeple bile duygusal okuryazarlık, üzerinde durmamız gereken çok mühim mesele.

Utanç kendini sırlarla, gizliliklerle görünmez kılmaya çalışıyor. Ve sessizlikte, hiç konuşulmayarak kendisini var ediyor. Bunu yaparken, o güçlü kilit içimizdeki yaratıcı gücü ve yaşam enerjimizi de kilitliyor.

Utancın daha çok konuşulmasını çok önemsiyorum. Üzerinde çok çalışıyorum ve içim beni bu konuda daha fazla odaklanmaya ve bunu çalışmaya çekiyor.

Buradan başlamış olayım.